Η εφηβική κρίση είναι κρίση αυτονομίας και αποδέσμευσης. Είναι κρίση ανεξαρτησίας και ελευθερίας.
Δεν μπορώ να αλλάξω την κατεύθυνση του ανέμου, αλλά μπορώ να προσαρμόζω τα πανιά μου έτσι, ώστε να φθάνω πάντα στον προορισμό μου.
Μέσα στην άχαρη και ψυχρή κοινωνία του προγραμματισμού και του υπολογισμού, του αδυσώπητου αγώνα για "το εμόν και το σον", που στενεύει τις καρδιές, μέσα στη διάχυτη ανθρωπολογική σύγχυση, η χριστιανική άσκηση στρέφει τον άνθρωπο από τη διχόνοια στην ομόνοια, από το ίδιον στο κοινόν, από τον μηδενισμό στην ελπίδα, από το υπαρξιακό κενό στην πληρότητα του νοήματος της εν Χριστώ ζωής, από την ανέραστη ακοινωνησία του ευδαιμονισμού στην κοινωνία της ευχαριστίας και της αγάπης.
Όταν ο άνθρωπος έχει συναίσθηση του εαυτού του, δεν κατηγορεί τους άλλους για το κακό που διαπιστώνει μέσα του και γύρω του, αλλά αντίθετα βλέπει στον εαυτό του την αιτία του κακού.
Η οικολογική κρίση μπορεί να χαρακτηριστεί ως μετάσταση της ηθικής και της κοινωνικής κρίσης από τον άνθρωπο στην κτίση. Είναι η φανέρωση της ανθρώπινης αμαρτίας σε οικολογικές διαστάσεις.
Η αποφασιστική στροφή για την απομάκρυνση από την αναπόφευκτη οικολογική καταστροφή μπορεί να θεμελιωθεί μόνο στην επανατοποθέτηση του ανθρώπου απέναντι στον εαυτό του και τον κόσμο. Και η επανατοποθέτηση αυτή, που χρειάζεται να εκφρασθεί στο σύνολο της προσωπικής και της κοινωνικής ζωής, δεν μπορεί παρά να έχει θρησκευτική βάση. Όπως βεβαιώνει μια βασική αρχή της Κυβερνητικής, για να κυβερνηθεί κάποιο σύστημα χρειάζεται ένα σημείο αναφοράς έξω από το σύστημα. Στην προκειμένη περίπτωση, για να κυβερνηθεί ο κόσμος χρειάζεται ένα σημείο αναφοράς έξω από τον κόσμο.
Με τον πόνο ξεσκεπάζονται στον άνθρωπο τα μεγάλα μυστήρια του κόσμου, αν εκείνος που πονά έχει ανθρωπιά και πίστη. (Φώτης Κόντογλου)
Η φιλοσοφία ολοκληρώνεται στην εκκλησιαστική εμπειρία ως φιλοκαλία.
Τα γνωρίσματα-κριτήρια τα οποία συνιστούν τη ζωή των χριστιανών είναι η αγάπη, η μαρτυρία και η πνευματικότητα.
Ο άνθρωπος είναι το ελεεινότερο των δημιουργημάτων, όταν η ζωή του δεν υπερβαίνει απείρως τον εαυτό του ή δεν είναι μια ελευθερία, που βρίσκει την τελείωσή της στον Θεό.
Ο Θεός είναι η ατέλειωτη ελευθερία μας.
Αγιότητα είναι η πληρότητα του κατά φύσιν ανθρώπου.
Η νέα ειδωλολατρία που εξαπλώνεται είναι η ζωική ζωή ή ο ζωώδης ευτυχισμός, που διαρκώς τρέφουμε με τις περιττές ή άχρηστες ανάγκες μας, με τις υποσχέσεις ή τις απολαύσεις μας. Η ιδεολογία ή η πολιτική, η πρόοδος ή ο πολιτισμός, θέτουν αυτές στην υπηρεσία της υποδούλωσης του ανθρώπου ή της καταστροφής του μέλλοντός του.
Η αλήθεια μάς ελευθερώνει. Και την αλήθεια τη γνωρίζουμε μόνο με την αγάπη.
Το ήθος του προσώπου είναι η πρόταση ζωής της Ορθοδοξίας. Είναι ό,τι πολυτιμότερο έχει να δώσει η παράδοσή μας στον σύγχρονο κόσμο, λάβαρο του οποίου είναι το άτομο και τα δικαιώματά του. Το πρόσωπο όχι μόνο δεν είναι το ίδιο πράγμα με το άτομο, αλλά είναι το αντίθετό του. Ενώ άτομο σημαίνει σχάση, μονάδα χωρίς παράθυρο στον συνάνθρωπο, το πρόσωπο είναι σχέση, αγάπη και κοινωνία ως πραγμάτωση αληθινής ελευθερίας.
Ο ορθόδοξος, φιλάνθρωπος, κοινωνικός, ανοικτός, οικουμενικός άνθρωπος είναι το αντίθετο του εγωκεντρικού, κλειστού ανθρώπου, που διεκδικεί τα δικαιώματά του και δεν χαρίζει τίποτε, τον οποίο επιθυμούν και πλάθουν ο απολυτοποιημένος σύγχρονος ωφελιμισμός, ο ευδαιμονισμός και ο δικαιωματισμός.
Υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στην ορθόδοξη πίστη και σε όλα τα ιδεολογικά συστήματα: Στην ορθόδοξη πίστη τίποτα δεν είναι περιττό για τον άνθρωπο.
Μην ψάχνεις να βρεις ποιος φταίει. Βρες ποιο είναι το μονοπάτι που δίνει διέξοδο.
Όταν βλέπεις κάποιον να έχει μια αδυναμία, επαίνεσέ τον ότι έχει την αντίστοιχη αρετή. (Ισαάκ ο Σύρος)
Να χαιρόμαστε περισσότερο την παρουσία του άλλου παρά τα λόγια του.
Τον αλκοολικό μόνο με έναν τρόπο μπορείς να τον θεραπεύσεις: με το να του προτείνεις καλύτερο κρασί.
Τα προβλήματα υπάρχουν, όχι για να τα λύνουμε, αλλά για να ταπεινωνόμαστε.
Ο κόσμος είναι όπως ένα κομμάτι γης με λουλούδια που από κάτω μπορεί να υπάρχουν τάφοι. Ο κόσμος είναι της πλήξης, ενώ ο Θεός της έκπληξης.
Όπως σε ένα χωράφι, αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι να καταπολεμήσουμε τα αγκάθια, αλλά να έχουμε καλή ανάπτυξη της καλλιέργειάς μας, έτσι και στη ζωή αυτό που πρέπει να μας ενδιαφέρει δεν είναι η καταπολέμηση των παθών, αλλά η αγάπη μας προς τον Χριστό. Έτσι θα καταπολεμηθούν και τα πάθη.
Η ύπαρξη χωρίζεται: α) στο άκτιστο και β) στο κτιστό.
Η μητέρα φύση είναι πολύ γενναιόδωρη, αρκεί να την πλησιάσουμε με σεμνές και όχι αρπακτικές διαθέσεις.
Ενορία είναι, όταν λείψεις μια φορά από την Εκκλησία, κάποιος να σου τηλεφωνήσει, για να μάθει αν είσαι καλά. Οι δύο μεγαλύτεροι κίνδυνοι για το εκκλησιαστικό γεγονός είναι η παρεκτροπή του σε ιδεολογία ή σε ηθικισμό.
Οι τέσσερις αρχές στη Δύση παραδοσιακά ήταν (κι ακόμα είναι) οι εξής: α) η αρχή της αυθεντίας, β) η αρχή των ακαταμάχητων αποδείξεων, γ) η αρχή του ωφέλιμου αποτελέσματος και δ) η αρχή της πλειοψηφίας. Στην Ελλάδα η αλήθεια παραδοσιακά έβγαινε από την κοινωνία της εμπειρίας με την κατάθεση της προσωπικής μαρτυρίας του καθενός ("Πάντες ομογνωμούσιν και έκαστος μαρτυρεί").
Η διαφορά της θεωρητικής κατανόησης από την εμπειρία φαίνεται πολύ καθαρά στο παράδειγμα της μητρικής αγάπης, μεταξύ κάποιου που την έχει γευτεί και κάποιου που απλώς τη γνωρίζει θεωρητικά.
Αγάπη είναι η θεληματική αυτοπροσφορά η άνευ διεκδικήσεων. Αυτό είναι σταυρός και ανάσταση.
Κάθε πράγμα στον καιρό του ("Καιρός τω παντί πράγματι").
Τα μάτια αποκαλύπτουν εκείνο που είμαστε, ενώ το στόμα εκείνο που γίναμε.
Η Ορθοδοξία αποτελεί παράμετρο της εθνικής μας ιδιοπροσωπίας.
Η φοβία και η ανασφάλεια είναι άγνοια του Θεού.
Ο ρόλος της Εκκλησίας δεν είναι να κάνει καλούς ανθρώπους, αλλά τον κάθε άνθρωπο να τον κάνει θεό.
Ο κόσμος δεν δημιουργήθηκε, αλλά δημιουργείται. (Νικόλαος Λουδοβίκος)
Η αλήθεια του κόσμου είναι στο τέλος του. Στα έσχατα θα ξέρουμε τι είναι ο κόσμος και ο άνθρωπος. Δηλαδή δεν ισχύει αυτό που είπε ο Αριστοτέλης, ότι ο άνθρωπος είναι κάτι συγκεκριμένο. Τα φυσικά χαρακτηριστικά των όντων είναι διαπραγματεύσιμα, δεν είναι αναγκαστικά.
Η φύση (το είναι) είναι ένα ενεργούμενο γεγονός, ένας συνεχής διάλογος, μια υπαρξιακή συνεργία Θεού και ανθρώπου. Τα όντα δεν είναι μόνο, αλλά και πράττονται στην αλήθεια τους. Η φύση έχει έναν άκτιστο ορίζοντα, που την προσδιορίζει και την ποιεί συνεχώς. Η ενοχή βρίσκεται στην προαίρεση, όχι στη φύση.
Υπάρχουν δύο είδη ανόδου προς τον Θεό. Το ένα είναι φανταστικό (γίνεται διά του μυαλού). Το άλλο είναι πραγματικό (γίνεται μαζί με όλη την κτίση).
Η φύση της χάρης είναι η χάρη της φύσης.
Αυτό που μας μαθαίνει η χάρη του Θεού είναι η πληρότητα του φυσικού εν τω Θεώ.
Αυτό που έχει σημασία στην Ανάσταση του Χριστού είναι ότι ο Θεός μάς έδειξε τον τρόπο της ανάστασης.
Τα έσχατα είναι μια ανώτερη κατάσταση από την προ-πτωτική.
Η αφομοίωση του χριστιανισμού είναι ένα γεγονός που συνεχίζεται και σήμερα. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε αφομοιώσει την πληρότητα του χριστιανικού πνεύματος. Ο βαθμός αφομοίωσης είναι άλλο πράγμα από την υπαρξιακή προσχώρηση.
Ο Αδάμ κλήθηκε να γίνει θεός, αλλά δεν άντεξε, αρνήθηκε να ωριμάσει (αυτή είναι η πτώση). Δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τον πειρασμό της ισοθεΐας και θέλησε να κυριαρχήσει πάνω στον Θεό. Έπειτα ανέλαβε ο Θεός την πρωτοβουλία, αρχίζοντας με την ενσάρκωσή Του.
Η πτώση δηλώνει ότι αυτόματα, χωρίς ερωτικό τρόπο, κυριαρχικά θέλω να γίνω θεός.
Η Βασιλεία του Θεού είναι αυτά που δεν μπορεί να πει ο άνθρωπος.
Η Βασιλεία του Θεού είναι η "αεικίνητος στάσις".
Όπως η φύση είναι ιερή, έτσι και το φυσικό θέλημα είναι ιερό (ούτε ο Θεός ο ίδιος μπορεί να επέμβει). Όμως το γνωμικό θέλημα μπορεί να βελτιωθεί (π.χ. μέσω του πνευματικού μου). Μπορώ να κάνω το θέλημά μου μη ναρκισσιστικό, μη φίλαυτο.
Κάθε ον είναι μια πρόταση του Θεού στο πλάσμα Του, στην οποία το ίδιο το ον πρέπει να απαντήσει. Δεν μπορείς να γυρίσεις την πρόταση του Θεού πίσω, γιατί η ενέργεια αυτή είναι παρά φύσιν. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να απαντήσεις. Όπως όταν ένας νέος κάνει σε μια κοπέλα μία πρόταση. Η κοπέλα δεν μπορεί να τη θεωρήσει ως μη γενόμενη, μπορεί όμως να πει όχι εκμηδενίζοντάς την με την απάντησή της.
Αν προσθέσουμε όλα τα στοιχεία ενός ανθρώπου, δεν έχουμε έναν άνθρωπο, αλλά κάτι που κατά πολύ υπολείπεται του ανθρώπου. Ο άνθρωπος είναι κάτι πολύ περισσότερο από το άθροισμα των στοιχείων του.
Ο άνθρωπος είναι κατά χάριν άπειρος. Μετέχει στην κτίση του Θεού, όπως το παιδί μετέχει στην περιουσία του πατέρα του.
Τα πάθη είναι δυνάμεις της φύσης και άρα είναι φτιαγμένα από τον Θεό. Γι’ αυτό δεν θέλουμε να εξαφανιστούν, αλλά να μεταμορφωθούν. Είναι τρομερό να πετάς μαζί με τα νερά και το μωρό. Χρειάζεται να γίνει λεπτή επέμβαση, ώστε τα πάθη να προσανατολιστούν προς τον Θεό.
Ο άνθρωπος είναι κατά χάριν άναρχος και ατελεύτητος.
Στον Αυγουστίνο το κακό είναι μέρος της φύσης του ανθρώπου. Στην πατερική παράδοση το κακό δεν είναι μέρος της φύσης του ανθρώπου, αλλά η ελευθερία του ανθρώπου είναι αυτό που αρρωσταίνει. Στη Δύση η αμαρτία είναι στη φύση. Στην Ανατολή η αμαρτία είναι στην προαίρεση.
Ο Αυγουστίνος έκανε το λάθος να πει ότι το κακό εφευρέθηκε από τον άνθρωπο. Το κακό δεν εφευρέθηκε από κανένα ον.
Μόνο Αυτός που εξήγαγε τον κόσμο από το μηδέν μπορεί να τον κρατήσει πάνω από το μηδέν.
Ο άνθρωπος είναι ένα γίγνεσθαι. Δεν ξέρουμε τι είναι. Σίγουρα όμως είναι εικόνα Θεού. Το είναι με το γίγνεσθαι είναι απολύτως δεμένα.
Τα όντα είναι διάλογοι, όχι μονόλογοι.
Υπάρχει η θέση, αλλά πρέπει να υπάρξει και η αντίθεση, για να υπάρξει η σύνθεση.
Δεν με ενδιαφέρει η αιώνια ζωή. Με ενδιαφέρει η αιώνια ζωτικότητα. (Νίτσε) Θεολογία είναι η συνουσία Θεού και κτίσης.
Ο Θεός είναι μέσα στην κτίση. Είναι μέσα στον κάθε άνθρωπο.
Ο Θεός δεν είναι αναγκαιότητα του νου. Είναι εμπειρία. Η κοινωνία με τον Θεό μού δίνει μια εμπειρία του απείρου, του όλου.
Οι επιστήμονες λένε ότι δεν θα υπάρξει ποτέ γονίδιο της κακίας ή της ηθικής. Άρα επιστημονικά η ελευθερία της φύσης μας δεν κινδυνεύει.
Το κακό είναι ένα μη ον, που όμως υπάρχει. (Πλάτων) Το κακό (δηλαδή το μηδέν) είναι ένας πραγματικός κίνδυνος για το είναι μου.
Οι επιστήμονες λένε ότι ο άνθρωπος προσδιορίζεται από: α) τα γονίδια, β) το περιβάλλον, γ) τα τυχαία γεγονότα και δ) το επίπεδο της ελευθερίας.
Το πιο σημαντικό ερώτημα είναι αν η φύση μπορεί να μπει σε μια άλλη προοπτική, η οποία να τη δικαιώνει και να την πλουτίζει.
Η πνευματική πορεία ενός ανθρώπου μπορεί να μεταβάλει ακόμα και την κληρονομικότητά του.
Το καλό που έχει η εποχή μας είναι ότι οι οριακές εμπειρίες είναι εμπειρίες των πολλών. Αυτό θα δημιουργήσει καταστροφές, αλλά θα δημιουργήσει και αναστροφές. Βρισκόμαστε στην εποχή του τέλους της ηθικής και της αρχής της θεολογικής οντολογίας.
Η διήγηση της Γενέσεως δεν ερμηνεύεται κατά γράμμα. Είναι μια αλληγορική διήγηση. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι πώς φτιάχτηκε ο κόσμος, αλλά ποιος τον έφτιαξε.
Το κακό υπήρχε πριν από την πτώση.
Το ότι δεν ξέρω τι μου γίνεται είναι ένα δράμα, τις συνέπειες του οποίου πληρώνω πρώτα εγώ και έπειτα όλοι οι άλλοι.
Ποιητικά συνυπάρχουμε.
Σύμφωνα με τους Πατέρες, δεν γνωρίζουμε τι είναι ο άνθρωπος. Είμαστε εικόνες ενός Θεού, που είναι απροσδιόριστος και πολύ μεγάλος. Αυτή η έλλειψη ορισμού ελευθερώνει τον άνθρωπο από τα πρέπει.
Ο Θεός δίνει στον άνθρωπο τα πάντα και απολύτως. Ένας λόγος που το κάνει είναι και για να μην κατέχεται ο άνθρωπος από αυτά.
Ο σκοπός της απόκτησης παιδιών είναι να τα αγαπήσουμε.
Αυτό που θέλει ο Θεός για μας είναι να ανθίσουμε, όπως ανθίζουν τα λουλούδια. Άπαξ και ανθίσουμε, αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι Κάποιος μας αγαπάει χωρίς λόγο.
Εάν υπάρχει μια αγάπη που είναι καθαρή προσφορά-δοτικότητα, δηλαδή που απλά προσφέρεται, τότε τα πάντα ανατρέπονται.
Το ότι ο Θεός είναι Τριάδα σημαίνει ότι έχει την αλήθεια, την αγάπη και το νόημά Του μέσα στη σχέση. Μάλιστα αυτή η αγάπη είναι τόσο βαθιά, που μιλάμε για ομοούσια Τριάδα. Εμείς δεν μπορούμε να αγαπήσουμε τόσο τον άλλον, ώστε να γίνουμε ο άλλος και να υπάρχουμε επειδή υπάρχει ο άλλος. Η δομή της υπέρτατης αγάπης που υπάρχει στην Αγία Τριάδα είναι και δομή της υπέρτατης αυτάρκειας. Και όταν αυτή η Τριαδική αγάπη φτάσει στο αποκορύφωμά της, γεννά κι άλλα όντα, τα οποία δεν μοιάζουν μεταξύ τους και τα οποία είναι τόσο ελεύθερα, που μπορούν ακόμα και να αρνηθούν τον Θεό. Μόνο αυτού του είδους η αγάπη μπορεί να αφήσει τον άλλον παντελώς ελεύθερο. Ο Θεός δεν επενδύει στην αγάπη Του. Είναι η απόλυτη κένωση, η πλήρης αυτοάρνηση.
Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία είχε σκληρότητα πλάι στο μεγαλείο της και κατέρρευσε, διότι είχε την εμπειρία ουράνιων πραγμάτων που δεν μπορούσε να φτάσει. Σύμφωνα με αυτήν ο άνθρωπος δεν μπορεί να συνδιαιωνήσει την ψυχή με το σώμα.
Κατά τους Πατέρες, η ψυχή δεν είναι άυλη, αλλά είναι άυλη μόνο σε σχέση με το σώμα. Άυλος είναι μόνο ο Θεός.
Αφού το κατ’ εικόνα αναφέρεται σε όλο το ανθρώπινο ον, δεν μπορούμε να πετάξουμε τίποτα από τον άνθρωπο. Άρα τον Θεό μπορούμε να Τον προσεγγίσουμε μόνο ολόκληροι, όχι με κάποιο μέρος μας. Αφού με έπλασε ολόκληρο ο Θεός, τότε μπορεί και να με σώσει ολόκληρο, που σημαίνει να υπάρχω ολόκληρος απέναντί Του σε μια αιώνια κοινωνία διαλόγου και αγάπης.
Οι χριστιανοί δεν περιορίζονται σε μια δήθεν πνευματική σχέση με τον Θεό, αλλά λατρεύουν τον Θεό.
Ο κάθε άνθρωπος είναι ένα μεγάλο δώρο στον εαυτό του, που έχει αρχή, αλλά δεν έχει τέλος. Ο Θεός όμως δίνει στον άνθρωπο ένα δεύτερο πολύ μεγάλο δώρο, που είναι ο κόσμος. Αλλά δίνει και ένα τρίτο πολύ μεγάλο δώρο, που είναι η κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους. Τέλος, δίνει και ένα τέταρτο πολύ μεγάλο δώρο, που είναι η Εκκλησία, η προοπτική ο κάθε άνθρωπος και ο κόσμος να γίνουν σώμα Του, η αιώνια προοπτική στα προηγούμενα δώρα Του.
Ο Θεός μάς έδωσε τη δυνατότητα να χαιρόμαστε την πληρότητα της εικόνας Του στον άλλον άνθρωπο.
Ο Θεός μάς προσφέρει συνέχεια δυνατότητες να βγούμε από τον εαυτό μας, να κοιτάξουμε έξω μας και να γίνουμε σοφότεροι.
Η ενσάρκωση του Θεού αποδεικνύει ότι η αγάπη Του είναι χωρίς όρια και ότι δεν απαιτεί τίποτα για τον εαυτό της.
Με την ευχαριστιακή πνευματικότητα ο άνθρωπος ευχαριστεί τον Θεό, όχι γιατί ο Θεός θέλει ο άνθρωπος να Τον ευχαριστεί (για να γίνει πιο Θεός), αλλά γιατί ο άνθρωπος θέλει να γίνει όμοιος με τον Θεό.
Η ευχαριστιακή πνευματικότητα έχει ένα χαρακτηριστικό πολύ σημαντικό, που είναι ο διάλογος. Ο διάλογος γίνεται με τον Θεό, αλλά γίνεται και με τους άλλους ανθρώπους. Το τέλος του διαλόγου είναι να γίνει ο άνθρωπος σαν τον Θεό. Να γίνει δηλαδή ομοούσιος με τους άλλους. Να μην μπορεί και να μη θέλει να χωριστεί από τους άλλους.
Η προσευχή είναι η δική μου απάντηση στον λόγο του Θεού.
Στο ερώτημα "γιατί δεν προσευχόμαστε" μια απάντηση είναι ότι δεν βλέπουμε ποιος είναι πίσω από τα όντα του κόσμου. Η ουσία της πτώσης του κόσμου είναι ότι βλέπει τα δώρα, αλλά δεν βλέπει τον Δωρεοδότη.
Ο Θεός μάς μιλάει συνέχεια, όπως μιλάνε σε αυτούς που βρίσκονται σε λήθαργο, για να τους ξυπνήσουν. Μερικές φορές μας ρίχνει και κάποιο χαστούκι, δηλαδή επιτρέπει κάποιον πειρασμό (τους χρειαζόμαστε κι αυτούς). Κι όταν ο άνθρωπος αρχίζει να μιλάει, καταλαβαίνει πώς και γιατί ο Θεός έκανε ό,τι έκανε. Τότε ο ασήμαντος αυτός άνθρωπος αρχίζει να γίνεται σοφός και άγιος, ένα βασιλικό δημιούργημα στη Βασιλεία του Θεού, που συγκυβερνά μαζί με τον Θεό τον κόσμο.
Η Βασιλεία του Θεού είναι μια αρχή, όχι ένα τέλος. Ο άνθρωπος πάντα θα έχει κάτι να κάνει. Στη Βασιλεία του Θεού δεν υπάρχει πλήξη.
Η συμφιλίωση με τον θάνατο είναι εντελώς αντιχριστιανική. Το γεγονός του θανάτου είναι τραύμα για τον άνθρωπο και είναι κάτι που ο Θεός δεν το θέλει.
Ο άνθρωπος χωρίς το σώμα είναι ένα φάντασμα και χωρίς την ψυχή είναι ένα πτώμα.
Η ψυχή υποφέρει μετά τον θάνατο. Παρηγορείται μόνο από το Άγιο Πνεύμα και αναμένει την ανάσταση του σώματος. Εν Αγίω Πνεύματι αυτή η λύπη της ψυχής γίνεται μέγιστη χαρά.
Η χάρη του Αγίου Πνεύματος δεν καταργεί τις φυσικές δυνάμεις. Αντίθετα, τις αποκαθιστά. Τις κάνει καθαρότερες και ισχυρότερες.
Η μόνη ερώτηση που θα μας κάνει ο Θεός στα έσχατα είναι: "Γιατί ήρθες μόνος σου εδώ; Πού είναι οι άλλοι;".
Κατά την κρίση του κάθε ανθρώπου στα έσχατα θα ερωτηθούν οι άλλοι άνθρωποι. Άρα η κρίση του ανθρώπου στα έσχατα θα είναι αντικειμενική και θα γίνει μεταξύ των ανθρώπων.
Ο ζυγός της κρίσης του καθενός είναι η γνώμη του. (Μάξιμος ο Ομολογητής)
Πάρα πολλά από τα ψυχοσωματικά νοσήματα έχουν ως αίτιο το ασυνείδητο μίσος.
Η αγάπη σιγά σιγά βελτιώνει την ψυχοσωματική κατάσταση του ανθρώπου και κάνει τον κόσμο παράδεισο.
Άλλο ο μοναχισμός και άλλο η μοναξιά.
Το μυστήριο του σταυρού είναι η διαδικασία της εξόδου από τη φιλαυτία. Ο άνθρωπος που μπαίνει σε αυτή τη διαδικασία πονάει πολύ, γιατί τραυματίζεται ο ναρκισσισμός του, παθαίνει δηλαδή αυτό που φοβάται περισσότερο από όλα.
Ο δρόμος της χάρης έχει ως προϋπόθεση την προαίρεση του ανθρώπου να μην πει όχι στα ναρκισσιστικά τραύματα. Βέβαια, αυτό που παίρνει ο άνθρωπος είναι πολύ περισσότερο από αυτό που δίνει.
Η αγάπη κατορθώνεται ως εκ θαύματος.
Οφείλουμε πρώτα να ξεκαθαρίσουμε αν ο γάμος είναι ο στόχος της ζωής μας ή το μέσο για τον στόχο της ζωής μας, που είναι ο Θεός.
Οι άνθρωποι που οδεύουν για γάμο να παίρνουν την απόφαση ότι θα αγωνίζονται να ελκύουν τη χάρη του Θεού.
Αγάπη στην οικογένεια σημαίνει ότι δημιουργώ διακριτικά τις προϋποθέσεις στον άλλον, ώστε να ποθήσει τον Θεό. Πάνω σε αυτό να θυμόμαστε πάντα ότι διδάσκουμε χωρίς να διδάσκουμε.
Η ενασχόληση με την αμαρτία είναι δαιμονική. Να λέμε το "ήμαρτον" και να προχωρούμε.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του ανθρώπου είναι ότι ζητάει την αναγνώριση και την επιβράβευση των άλλων.
Μπορούμε να βοηθήσουμε τον άλλον, αν του δώσουμε την άνεση να μας πλησιάσει και αν τον εμπνεύσουμε. Δεν χρειάζεται να έχουμε άγχος.
Η μεγαλύτερη αγάπη και εκτίμηση και ο βαθύτερος σεβασμός που μπορούμε να δώσουμε στον εαυτό μας είναι το να πενθούμε για την έλλειψη του Θεού από μέσα μας.
Το πρόσωπο του ανθρώπου κρίνεται από το τι θεωρεί ο άνθρωπος μακάριο θησαυρό της ζωής του. Ό,τι θεωρεί ο άνθρωπος μακάριο θησαυρό της ζωής του, με αυτό ταυτίζεται.
Τον ταπεινό δεν μπορεί να τον νικήσει κανείς, γιατί έχει αποδεχθεί την ήττα του και την έχει καταθέσει στην αγάπη του Θεού.
Ο υπερβολικά ναρκισσιστής έχει συνεχώς ανάγκες. Γι’ αυτό είναι πολύ φτωχός και δεν μπορεί να αναπαύσει τον άλλον.
Τον Θεό δεν Τον ανακαλύπτουμε με τη λογική μας, αλλά Τον συναντούμε με τη χάρη Του. Η λογική μου δεν είναι αυτό που θα ανακαλύψει, αλλά αυτό που θα περιγράψει τα θαυμάσια του Θεού.
Αυτό που κρίνει αν κάτι πάει καλά (π.χ. Εκκλησία, οικογένεια) είναι το αν υπάρχει ενότητα.
Τα δώρα του Θεού σε έναν είναι δώρα του Θεού σε όλη την Εκκλησία.
Η δόξα του Θεού αποκαλύπτεται σε αυτούς που είναι ικανοί να τη δεχτούν.
Η θεμελιώδης χριστιανική εσχατολογία καταστρέφεται είτε από την αισιοδοξία, που οδηγεί στην ουτοπία, είτε από την απαισιοδοξία, που οδηγεί στην απόδραση.
Αν υπάρχουν δύο αιρετικές λέξεις στο χριστιανικό λεξιλόγιο, αυτές είναι οι λέξεις "αισιοδοξία" και "απαισιοδοξία". Αυτά τα δύο πράγματα είναι τελείως αντι-βιβλικά και αντι-χριστιανικά.
Η πίστη μας στηρίζεται σε δύο αποκαλύψεις: α) ο Θεός αγάπησε πολύ τον κόσμο και β) ο έκπτωτος κόσμος μυστικά λυτρώθηκε.
Αν θέλετε να μάθετε για όλα όσα υπάρχουν στον κόσμο, ξεκινήστε ευχαριστώντας τον Θεό. Έτσι δεν θα πέσετε στην αίρεση της αναγωγής του ανθρώπου σε οικονομία και σεξουαλική φύση. Τότε θα ξέρετε ότι ο άνθρωπος έγινε άνθρωπος, όχι επειδή ανακάλυψε τον τροχό - όσο σημαντικό και αν ήταν αυτό. Όχι επειδή είναι ο Homo Sapiens ή επειδή ανακάλυψε τη λογική του Αριστοτέλη. Έγινε όμως άνθρωπος, όταν έγινε ο Homo Adoratus, ο άνθρωπος που ευχαριστεί. Ο άνθρωπος που δεν λέει στον Θεό "το δικαιούμαι, είναι συνταγματικό μου δικαίωμα να έχω πάντα αυτό ή εκείνο". Είναι ο άνθρωπος που ευχαριστώντας τον Θεό ξαφνικά αναφωνεί "πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης Σου".
Η πορεία του Χριστού είναι αντίθετη εκείνης του Αδάμ. Ο Αδάμ θέλησε να ανέλθει αφ’ εαυτού και να γίνει ίσος με τον Θεό. Ως εκ τούτου έπεσε σε βαθμό απώλειας. Ο μετανοών όμως πορεύεται προς τα κάτω κατά το παράδειγμα του δεύτερου Αδάμ, του Κυρίου. Και όταν φθάσει στο μηδέν της ταπείνωσης, γίνεται υλικό κατάλληλο για αναδημιουργία. Είναι ίδιον στον Θεό των χριστιανών να δημιουργεί εκ του μηδενός.
Η ευλογία της σχέσης είναι ότι με θέτει αντιμέτωπο με την ελευθερία μου, με το πρόσωπό μου.
Δείκτης της στάσης μου προς τον Θεό είναι η τοποθέτησή μου ως προς τον σύντροφό μου.
Ο άνθρωπος που αναζητεί τον Θεό αναπτύσσει τη γνωστική ικανότητα να γνωρίζει, εν τη αγάπη του Θεού, τον άλλον.
Δυστυχώς επικρατεί στον κόσμο η ατομοκεντρική αντίληψη "αφού αυτός δεν κάνει κακό σε μένα, ας κάνει ό,τι θέλει, ας αυτοκτονήσει ακόμη".
Σε μια σχέση να με ενδιαφέρει πώς να ευχαριστήσω, να ικανοποιήσω και να δώσω χαρά στον σύντροφό μου, όχι τι μπορώ να κερδίσω-αρπάξω από αυτή τη σχέση.
Το ουσιώδες στην ενότητα της σχέσης είναι η προσφορά. Οφείλω όμως πρώτα να καταλάβω τι χρειάζεται πραγματικά ο άλλος, για να μπορέσω διακριτικά να του το δώσω.
Το φρόνημα του Χριστού δίνει τη δυνατότητα να μεταμορφώνονται τα πάντα, ακόμα και τα πράγματα. Με το φρόνημα του Χριστού μεταμορφώνεται και αυτός που δίνει, αλλά και αυτός που παίρνει από αυτόν.
Ο νόμος προστατεύει τα άτομα, δεν θεραπεύει όμως τη σχέση.
Η αποξένωση δημιουργείται από την αίσθηση ότι ο άλλος με χρησιμοποιεί, με βλέπει ως αντικείμενο.
Σε μια σχέση η πίεση που ασκείται από τον έναν στον άλλον, ακόμη και στο όνομα της αγάπης, σκοτώνει την αγάπη.
Μόνο μέσα στην ελευθερία μπορεί να επιτευχθεί ενότητα και αγάπη.
Η αγάπη και η υπακοή εμπνέονται. Δώσε στον άλλον τη δυνατότητα να σε απατήσει, για να μη σε απατήσει ποτέ.
Η ελευθερία του πνεύματος γεννά την αγάπη.
Πρέπει να υπερβούμε το συμφέρον μας, για να βρούμε το αληθινό μας συμφέρον.
Όλοι είμαστε διαφορετικοί (όχι ίδιοι, όχι ίσοι), αλλά όλοι είμαστε εξίσου σημαντικοί.
Ο σεβασμός, η κατανόηση και η αυθεντικότητα είναι βασικές δεξιότητες της επικοινωνίας.
Σεβασμός σημαίνει να πιστεύουμε ότι ο άλλος άνθρωπος είναι σημαντικός, αξιόλογος, πολύτιμος, μοναδικός.
Κατανόηση σημαίνει ότι είμαστε ικανοί να βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου και να συνειδητοποιήσουμε ότι οι ενέργειες και τα πιστεύω του σημαίνουν κάτι γι’ αυτόν, έστω κι αν σε εμάς φαίνονται παράξενα.
Αυθεντικότητα σημαίνει ότι μπορούμε να εμπιστευθούμε αυτό που βλέπουμε στον άλλον, ότι κρατάμε τον λόγο μας και ότι είμαστε ανοιχτοί με τους ανθρώπους.
Δεν θέλω να γίνω καλύτερος από κανέναν. Θέλω να γίνομαι καλύτερος κάθε μέρα από τον εαυτό μου.
Κοσμικό είναι καθετί που δεν συνδέεται με την πηγή της ζωής, που είναι ο Θεός, καθετί που δεν μας ενεργοποιεί την αγάπη προς τον Θεό.
Η ευθύνη του ανθρώπου είναι που δεν ψάχνει τον Θεό. Όχι που δεν ξέρει αν κάτι είναι σωστό ή λάθος-αμαρτία. Η χαρμολύπη φέρνει την αίσθηση της ζωής.
Ο πόνος δεν είναι τόσο κακός. Όταν το σώμα του αρρώστου δεν πονάει, οι γιατροί ανησυχούν, ενώ όταν αυτό αρχίζει να πονάει, οι γιατροί χαίρονται, γιατί ο άρρωστος δείχνει ότι έχει ζωή.
Αυτοί που πενθούν για τις αμαρτίες τους (γιατί δεν έχουν το όντως αγαθόν, δηλαδή τον Θεό) είναι μακάριοι, γιατί αυτοί θα παρηγορηθούν ("Μακάριοι οι πενθούντες ότι αυτοί παρακληθήσονται").
Ο λόγος που πενθώ δηλώνει πού είναι στραμμένη η γνώση μου και η ελευθερία μου. Όταν ο άνθρωπος δεν έχει πόνο για την απώλεια του Θεού, είναι χαμένος.
Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να σε πείθουν για την αγάπη τους, χωρίς όμως η αγάπη τους να αποδεικνύεται πρακτικά. Αυτοί οι άνθρωποι δεν αναλαμβάνουν το προσωπικό κόστος που έχει η αληθινή αγάπη. Η φτώχεια του πνεύματος, το να λέμε "ας είναι ευλογημένο", είναι ταπείνωση.
Με τις ψυχοθεραπευτικές μεθόδους συνήθως κάνουμε διάγνωση, όχι θεραπεία.
Το Άγιο Πνεύμα δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί, για να λάβουμε κάτι καλό. Το ίδιο το Άγιο Πνεύμα είναι καλό.
Επειδή νομίζουμε ότι εμείς κανονίζουμε τα πράγματα, αυτά ποτέ δεν κανονίζονται.
Συζυγία σημαίνει ενότητα, αλλά όχι σύγχυση προσώπων.
Ο Θεός έπλασε τον κάθε άνθρωπο με μια ιδιαίτερη αξία.
Μέσα από μια πολεμική λογική ο άνθρωπος δεν μπορεί να βρει τίποτα καλό στον γάμο.
Ο άνθρωπος χρειάζεται να βρει τη ζωή, για να μπορέσει να τη μοιραστεί με τον άλλον.
Μόνο με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος μπορεί να υπάρχει αληθινή ενότητα στον γάμο. Για να έρθει η χάρη του Αγίου Πνεύματος, προϋπόθεση είναι ο σεβασμός του άλλου προσώπου.
Και οι κουνέλες κάνουν παιδιά. Σημασία όμως έχει το πώς μεγαλώνουμε, το πώς μορφώνουμε τα παιδιά.
Οι περισσότερες γυναίκες έχουν το στοιχείο της αυταρέσκειας και το έχουν από πολύ μικρή ηλικία. Θέλουν να είναι αρεστές. Αυτό το στοιχείο φέρνει πολλά προβλήματα στη ζωή τους.
Ό,τι ζούμε να το ζούμε θεοφιλώς.
Μόνο ο άνθρωπος που νιώθει αυτοεκτίμηση μπορεί να δώσει, μπορεί να προσφέρει.
Ζω σημαίνει αγαπώ.
Ο σύντροφός μας και τα παιδιά μας είναι οι βοηθοί μας στην πορεία μας προς τον Θεό.
Να μάθουμε να κατανοούμε βαθύτερα τον άλλον άνθρωπο. Η κατανόηση του άλλου είναι το βασικό στοιχείο σε μια σχέση.
Όταν κάποιος δεν μας συμπεριφέρεται καλά, μας βοηθάει να κατανοήσουμε την κατάστασή του.
Αυτό που μας γεμίζει με το Άγιο Πνεύμα πιο γρήγορα από οτιδήποτε άλλο είναι το να συγχωρούμε αυτόν που μας αδίκησε και το να αγαπάμε τον εχθρό μας.
Πριν πούμε σε κάποιον να κόψει ένα πάθος, να τον πείσουμε ότι έχει αξία, ότι είναι φτιαγμένος για τον Θεό.
Η συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας έχει να κάνει με τη συναίσθηση (με το πένθος) του εκτροχιασμού μας από αυτό για το οποίο είμαστε φτιαγμένοι. Από αυτή τη συναίσθηση και από τον ταυτόχρονο θάνατο του εαυτού μας γεννιέται η ζωή μέσα μας.
Η απαίτησή μας ο άλλος να είναι όπως εμείς φανερώνει την αδυναμία μας να αγαπήσουμε.
Να μάθουμε να είμαστε ευθείς και έντιμοι.
Όταν εκδηλώνουμε την οργή μας, να το κάνουμε με θετικό τρόπο. Αν όμως ο τρόπος εκδήλωσης της οργής μας είναι αρνητικός, να απολογούμαστε.
Ο βαθύς σεβασμός του άλλου ανθρώπου γεννά τη διάκριση πώς θα του φερθούμε.
Πραγματική πραότητα είναι η απουσία εσωτερικής ταραχής στη σχέση μου με τον άλλον άνθρωπο. Για να γίνει αυτό, απαιτείται η γνώση του άλλου ανθρώπου και η γνώση του εαυτού μου. Πραότητα σημαίνει ζωντανή σχέση με τον άλλον άνθρωπο.
Να οργιζόμαστε χωρίς να αμαρτάνουμε, δηλαδή να οργιζόμαστε ως φανέρωση της αγάπης μας και όχι ως εκδήλωση μιας εμπαθούς κατάστασης ("Οργίζεσθε και μη αμαρτάνετε").
Ο Θεός, αν έχουμε ζωντανή σχέση μαζί Του, μας δείχνει πολλούς τρόπους να αντιμετωπίσουμε τις δύσκολες καταστάσεις που μας παρουσιάζονται στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.
Για να βλαστήσει η αγάπη, πρέπει να εξαλειφθεί η ιδιοτροπία.
Βασικά για μια συζυγία είναι:
α) Να πείσουμε τον σύντροφό μας ότι αυτός κατέχει την πρώτη θέση στη ζωή μας, είτε έχει χαρίσματα είτε δεν έχει. Να αποδεχόμαστε και να αναγνωρίζουμε τον σύντροφό μας, για να μπορέσει να βρει την αυτοαξία του. Να στεκόμαστε έτσι που να βγάζουμε στην επιφάνεια την αξία του συντρόφου μας, να τον τιμούμε. Αυτή είναι η άσκηση του ζευγαριού.
β) Καθένας από τους δύο συντρόφους να αισθάνεται ότι έχει προσωπική αξία, ότι στέκεται στα πόδια του και ότι είναι χρήσιμος και χωρίς τον σύντροφό του, άρα ότι μπορεί να προσφέρει στον σύντροφό του. Η ιδεώδης απόσταση φέρνει το ιδεώδες πλησίασμα.
γ) Να συνεχίσουμε την προσωπική μας φροντίδα και ανάπτυξη και να μη στερήσουμε από τον σύντροφό μας αυτό που τον αναπαύει και τον αναπτύσσει. Όμως η προσωπική μας ανάπτυξη να γίνεται για τη σχέση και όχι για τον εαυτό μας. Το πρόσωπο αναπτύσσεται, όταν επενδύεται σε σχέσεις με άλλα πρόσωπα. Να μην είμαστε καθηλωμένοι σε αυτά που ξέρουμε, αλλά αντίθετα να συνεχίζουμε την πορεία της προσωπικής (πνευματικής κ.ά.) ανάπτυξης. Αυτό να το εντάσσουμε στη σχέση λαμβάνοντας υπόψη και τον σύντροφό μας (τις ανάγκες του, το πρόγραμμά του κτλ).
Στη δυσάρεστη συμπεριφορά του άλλου η οποιαδήποτε αντίδρασή μας, είτε είναι υποχωρητικότητα είτε είναι σύγκρουση, να έχει θετικά μηνύματα γι’ αυτόν.
Η ασθένεια συνδέεται με την αμαρτία.
Ο ταπεινός άνθρωπος οπουδήποτε κι αν βρίσκεται περνάει καλά.
Αυτός που είναι πλεονέκτης τα χάνει όλα.
Να μη συμβιβαζόμαστε με τη μετριότητα, με το συμβατικό.
Η δικαιοσύνη είναι καρπός της σχέσης, έχει προϋπόθεση τη γνώση του άλλου. Δεν είναι η σχέση καρπός της δικαιοσύνης.
Η αληθινή συγνώμη είναι η μετάδοση στον άλλον αυτού που μεταλάβαμε, δηλαδή της συγνώμης του Χριστού.
Ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη μόνο να φάει, αλλά και να σωθεί.
Κάθε ενέργειά μας να έχει ενότητα, να έχει μετάνοια και να είναι καρπός της σχέσης με τον Θεό.
Μας τρομάζει η ησυχία, γιατί αποκαλύπτει την εσωτερική μας κατάντια.
Μόνο τότε μπορεί να βρει ησυχία ο άνθρωπος, αν συνειδητοποιήσει ότι είναι μόνο αυτός και ο Θεός.
Το να σωθεί κάποιος είναι υπόθεση καθαρά δική του (ούτε του πνευματικού του ούτε κανενός άλλου).
Σε κάθε περίπτωση να δείχνουμε στον άλλον ότι μας είναι σημαντικός, ότι έχει αξία.
Το αληθινό μένει, το ψεύτικο χάνεται.
Θα χρειαστούμε λιγότερα λόγια πράττοντας το σωστό. Ο ζωγράφος διδάσκει πιο πολύ με τις ζωγραφιές του.
Πειθαρχία χωρίς δημοκρατία είναι βία. Δημοκρατία χωρίς πειθαρχία είναι αναρχία.
Η μεγαλύτερη αμαρτία του ανθρώπου είναι να μην έχει χαρά.
Ένα πράγμα ζητάει ο Θεός από μας: να λάβουμε αυτό που μας δίνει.
Αυτό που λέμε αμαρτία είναι η φιλαυτία. Εμείς οφείλουμε να μεταβάλουμε τη φιλαυτία σε αγάπη. Να μεταβάλουμε τη χωρίς λόγο αγάπη προς τον εαυτό μας σε έλλογη αγάπη και προς τον εαυτό μας και προς τον άλλον.
Το αντίθετο της αγάπης δεν είναι το μίσος, αλλά η φιλαυτία. Αγάπη προς τον άλλον σημαίνει να μην τον περιφρονώ, να μην τον εκμεταλλεύομαι και να μπαίνω σε αληθινή σχέση μαζί του.
Αγάπη είναι να μπεις στην κατάσταση του άλλου ανθρώπου και να ενεργοποιήσεις τα θετικά του στοιχεία.
Μέσα από την ταπείνωση βρίσκει την αληθινή του αξία ο άνθρωπος.
Άλλο η ταπείνωση και άλλο η μειονεξία και η κακομοιριά.
Βασικό στοιχείο του πνευματικού αγώνα είναι η χαρά.
Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ένα σταθερό αίσθημα προσωπικής αξίας και να μην επηρεαζόμαστε από το αν μας αποδέχονται ή αν μας απορρίπτουν οι άλλοι άνθρωποι.
Χριστιανός είναι αυτός που δέχεται να εκτεθεί στον άλλον, για να έχει αληθινή σχέση μαζί του.
Η αρχή της σοφίας του Θεού είναι η επιείκεια και η πραότητα. (Ισαάκ ο Σύρος)
Η δικαιοσύνη ύστερα από ανταγωνισμό με τον άλλον δεν είναι αληθινή δικαίωση (δικαίωση του Θεού) γιατί δεν αναπαύει, δεν ελευθερώνει.
Η αιτία που συνήθως ένας άνθρωπος χωρίζει από έναν άλλον είναι η (κοσμική) δικαιοσύνη.
Ο Θεός αρνήθηκε ακόμη και την προσωπική Του αξιοπρέπεια, για να σωθούμε εμείς.
Είναι εύκολο να δείχνουμε ελεημοσύνη σε κάποιους ανθρώπους, είναι δύσκολο όμως να δείξουμε ελεημοσύνη σε αυτόν με τον οποίο συγκρουόμαστε.
Δεν γίνεται ελεημοσύνη χωρίς προσευχή και χωρίς μετάνοια.
Δεν μπορείς να προχωρήσεις πνευματικά, αν δεν δεις θετικά (χωρίς λογισμούς) τον άλλον άνθρωπο, γιατί μόνο έτσι ελκύεις τη χάρη του Θεού.
Πνευματικός θάνατος είναι η έλλειψη της χάρης του Θεού, η νέκρωση της σχέσης με τον Θεό.
Ο Θεός είναι ολόκληρος παντού και πάντοτε.
Οι άνθρωποι να μην απορρίπτονται ποτέ από τη σκέψη μας, αλλά τα λάθη τους να μην γίνονται ποτέ αποδεκτά από τη ζωή μας.
Ο Χριστός μίλησε στην αγία Φωτεινή (Σαμαρείτιδα). Δεν την έδιωξε.
Αυτός που ακολουθεί έναν βλάκα είναι πιο βλάκας.
Ό,τι μας βλάπτει να το απορρίπτουμε.
Η μασονία επίσημα τοποθετήθηκε εκτός Εκκλησίας στις αρχές του 20ού αιώνα.
Ο σκοπός του πνευματικού αγώνα είναι να πλησιάσουμε τον Θεό και να αναπαυθεί η καρδιά μας.
Να αφήσουμε τον ψεύτικο λόγο ύπαρξης (και τρόπο ζωής) και να αναζητήσουμε τον αληθινό και τον αιώνιο. Να μην ακολουθούμε ναρκωτικούς τρόπους ζωής.
Αμαρτάνουμε, για να αισθανθούμε ότι δεν είμαστε μόνοι. Όμως στην πραγματικότητα δεν είμαστε μόνοι, όταν έχουμε τον Θεό.
Ελεημοσύνη είναι η διάθεση του ανθρώπου να δίνει στον άλλον, εφόσον έχει λάβει από το έλεος του Θεού.
Η ελεημοσύνη δεν είναι δική μας, αλλά όταν φαινόμαστε ελεήμονες, στην πραγματικότητα λειτουργούμε ως όργανα της ελεημοσύνης του Θεού.
Η μεγαλύτερη ελεημοσύνη είναι να δώσουμε στον άλλον την ελπίδα ότι μπορεί να ζήσει κι αυτός την παρουσία του Θεού.
Ο Θεός ξεπερνά τη γνώση. (Γρηγόριος Νύσσης)
Μέσα από τις ενέργειες του Θεού βλέπουμε την παρουσία Του και τη σοφία Του.
Οι περισσότεροι άνθρωποι θαυμάζουν την υγεία και λένε εγκώμια γι’ αυτήν, ενώ με τις πράξεις τους τη δηλητηριάζουν.
Άλλο να θαυμάζεις τον Δημιουργό και άλλο να Τον έχεις μέσα σου.
Σκοπός της πνευματικής ζωής είναι η όραση του Θεού. Όραση του Θεού είναι η ένωση με τον Θεό και η γνώση του Θεού.
Ο Θεός αποτύπωσε πάνω στον άνθρωπο τα μηνύματα της αγαθότητάς Του. Ο άνθρωπος όμως με την κακία του τα αμαύρωσε.
Ο Χριστός (η συνάντηση με τον Χριστό) είναι ο σκοπός. Η άσκηση είναι ο τρόπος.
Η θρησκεία είναι πάντοτε ο πειρασμός της Εκκλησίας. (Χρήστος Γιανναράς)
Όταν η διακονία της Εκκλησίας γίνει εξουσία, η Εκκλησία είναι ήδη θρησκεία.
Το ευχαριστιακό δείπνο είναι ο καινούριος τρόπος ύπαρξης. Η βίωση της ζωής μας όχι ως δουλεία στη φύση, αλλά ως αγάπη.
Τα μυστήρια της Εκκλησίας είναι φανέρωση του ευχαριστιακού τρόπου της ύπαρξης ένσαρκων αδελφών σε συγκεκριμένη κοινότητα, σε δεδομένο χρόνο και χώρο.
Πρόσωπο είναι η υπόσταση της φύσης, δηλαδή η κάθε συγκεκριμένη ύπαρξη, η οποία πραγματοποιεί τα γνωρίσματα της φύσης με τρόπο μοναδικό, ανόμοιο κι ανεπανάληπτο.
Η υπέρτατη μορφή ελευθερίας είναι η αγάπη. Δεν μπορείς ποτέ να αγαπήσεις αναγκαστικά-υποχρεωτικά. Αγαπάς, επειδή ελεύθερα επιλέγεις την έξοδο από το εγώ και το δόσιμο στον άλλον.
Η θρησκεία αντιπροσωπεύει την αναγκαιότητα, ενώ η Εκκλησία ευαγγελίζεται την ελευθερία.
Η Εκκλησία προτείνει την ελευθερία από την αναγκαιότητα της φύσης.
Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν εκκλησία την εκκλησία του δήμου. Η εκκλησία του δήμου δεν ήταν απλώς μια συνέλευση των πολιτών, για να εκφέρουν γνώμες, να κρίνουν και να πάρουν αποφάσεις. Πριν από οτιδήποτε άλλο, ήταν η συγκρότηση και η φανέρωση της πόλης. Η πραγματοποίηση και η φανέρωση ενός άλλου τρόπου συνύπαρξης και συλλογικότητας. Αυτή η συνύπαρξη δεν βασιζόταν στην προτεραιότητα της χρείας, δηλαδή της κοινωνίας των αναγκών, αλλά στην προτεραιότητα της κοινωνίας του αληθούς.
Εάν οι αρχαίοι Έλληνες κομίζουν κάτι καινούριο στην ιστορία της ανθρωπότητας, είναι ότι βάζουν για πρώτη φορά ως στόχο της συλλογικότητας όχι τη χρησιμότητα, αλλά το κατ’ αλήθειαν. Δηλαδή τη συμβίωση σύμφωνα με όρους που δεν γνωρίζουν μεταβολή, φθορά, θάνατο. Αυτό ιδρύει την πόλη και την πολιτική επιστήμη-τέχνη.
Η θρησκεία είναι φυσική-ενστικτώδης ανάγκη. Η λογική της είναι βιολογικά καθορισμένη. Θέλει να ερμηνεύσει το ανεξήγητο, να τιθασεύσει το ανεξέλεγκτο, να συγκαλύψει το αναπότρεπτο. Κάθε θρησκεία διατυπώνει μεθοδικά τα δόγματά της, τις αναντίρρητες αλήθειες της. Οργανώνει συστηματικά την ηθική της, τις κωδικοποιημένες εντολές της. Η θρησκευτικότητα είναι από τη φύση της (όπως η πείνα, η αναπαραγωγή, ο φόβος του θανάτου) υπόθεση ατομική. Ο θρησκευόμενος λειτουργεί με κέντρο το εγώ του (ατομική ελευθερία, ατομικά συναισθήματα, ατομική σωτηρία). Τα γνωρίσματα της θρησκείας είναι το θαύμα, το μυστήριο και το κύρος. Και τα τρία αναιρούν την ελευθερία. Ακριβέστερα οδηγούν στην ηδονική αυτοπαραίτηση από την ελευθερία. Και τα τρία στηρίζουν την εξουσία. Η θρησκεία γίνεται θεσμός και αγωνίζεται για την εξουσιαστική θωράκισή της με ιεροποίηση ιδεών, φανατισμό, κάποτε με φονταμενταλισμό.
Η Εκκλησία δεν συνιστά μια καινούρια θρησκεία. Αποτελεί έναν τρόπο σχέσεων κοινωνίας. Ο τρόπος αυτός είναι ένα άθλημα: το άθλημα να συνυπάρχουμε οι άνθρωποι χωρίς τους περιορισμούς της φυσικής αναγκαιότητας, να αληθεύει η ύπαρξη υπερβαίνοντας τη φθορά. Τα μέλη της Εκκλησίας προσλαμβάνουν την τροφή (το ψωμί και το κρασί), όχι για να διαιωνίσουν τον θάνατο, αλλά για να κοινωνήσουν στο στοιχειώδες, πλην ύψιστο, επίπεδο της ζωής. Το δείπνο τους είναι ευχαριστία στον Χριστό, τον χορηγό της ζωής και της τροφής. Ο Χριστός δείχνει σε όσους Τον εμπιστεύονται έναν ένσαρκο τρόπο ύπαρξης: την αγάπη. Η αγάπη δεν είναι αγαθοεργία. Είναι η κοινωνία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Είναι η ελευθερία από τους περιορισμούς της πίστης. Αυτή την ελευθερία μαρτυρούν τα σημεία του Ιησού. Δεν είναι θαύματα, καταναγκαστικά πειστήρια μιας μαγικής δύναμης. Κορυφαίο σημείο ενός άλλου τρόπου ύπαρξης, η Ανάσταση του Χριστού. Το Ευαγγέλιο της Ανάστασης γνωστοποιεί αυτό τον τρόπο: την υπέρβαση του θανάτου. Και όσοι εμπιστεύονται τους μάρτυρες της Ανάστασης εμπλέκονται σε μια εμπειρία σχέσης. Γίνονται με τη σειρά τους μάρτυρες μιας σχέσης βιωμένης. Η γλώσσα μόνο να σημάνει μπορεί αυτή τη σχέση ("Έρχου και ίδε"). Αλλά ένα άθλημα συνείδησης, μια γνώση βιωμένη, μια σχέση αμφίκρημνη, δεν γίνεται να μεταποιηθούν σε δογματική διδασκαλία. Ούτε τα μέλη μιας σχέσης θεμελιωμένης στην εμπιστοσύνη και στην αγάπη γίνεται να μεταλλαχθούν σε εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους. Δίχως την ανατροπή των όρων του εξουσιαστικού φαινομένου δεν μπορεί να υπάρχει εκκλησιαστικό γεγονός. Όπως δεν μπορεί να υπάρχει εκκλησιαστικό γεγονός δίχως το δείπνο της ευχαριστίας.
Οι προϋποθέσεις, για να κατοικήσει στον άνθρωπο το Άγιο Πνεύμα, είναι η αγωνιστικότητα, η ταπείνωση, το φιλότιμο, η αρχοντιά και η θυσία. Ο άνθρωπος είναι άχρηστος, άμα λείψει η χάρη του Αγίου Πνεύματος. Αυτό είναι το θείο φως. (Όσιος Παΐσιος)
Η αγάπη διαλύει όλες τις αντιφάσεις της ανθρώπινης ζωής.
Η γλώσσα της αγάπης είναι η σιωπή. Όταν κάποιος αγαπάει ειλικρινά, λέει περισσότερα με τη σιωπή του παρά με τα λόγια του.
Αν δεν είμαστε αγαπητοί, αυτό σημαίνει ότι δεν ξέρουμε να αγαπάμε.
Η αληθινή αγάπη είναι αναζήτηση μέσα από μια ζωή που έχει αξίες και που δεν κυριαρχείται από τις επιθυμίες μας και τα δικαιώματά μας, αλλά από το τι είναι ο άλλος και τι ανάγκες έχει.
Ας διδαχθούμε από τη μέλισσα την αγάπη για την εργασία, την αγάπη προς το ωραίο και την αγάπη προς τους άλλους.
Η γνώση είναι δύναμη και η δύναμη αποβαίνει προς το καλό, μόνο όταν την καθοδηγεί η αγάπη.
Η αγάπη είναι εκδήλωση της θεϊκής φύσης, που υπάρχει πέρα από τον χρόνο.
Μετά τη στεναχώρια ακολουθούν με τη σειρά η κρίση, η κατάκριση και η επανάσταση.
Ο αληθινά ταπεινός δεν στεναχωριέται.
Η πνευματική μας καλλιέργεια γίνεται στην καρδιά. Πνευματικός άνθρωπος είναι ο καρδιακός άνθρωπος, όχι ο μορφωμένος.
Αγαπάμε, όταν δεν ζητάμε τίποτα από τον άλλον κι όταν, όσο μας δίνει ο Θεός, τόσο κι εμείς δίνουμε στον άλλον.
Μας είναι πνευματικά επιζήμιο το να λαμβάνουμε μέρος σε συζήτηση που κατακρίνουν κάποιον ή που απλά τον σχολιάζουν.
Όσο μεγαλύτερη είναι η πίστη μας για τα επουράνια, τόσο μικρότερη είναι η στεναχώρια μας για τα επίγεια.
Αυτό που εμείς βλέπουμε ως αδικία εις βάρος μας, ο Θεός το έχει ως το μεγαλύτερο σχολείο για την προκοπή της ψυχής μας.
Να ξέρουμε πότε να σωπαίνουμε και πότε να φεύγουμε από εκεί που είμαστε.
Από την κουταμάρα καλύτερη η βουβαμάρα.
Αν θέλεις να κάνεις κάτι, να μην το αναγγείλεις. Θα "υλοποιηθεί" στα λόγια και δεν θα χρειάζεται να υλοποιηθεί στην πραγματικότητα.
Όταν έχουμε αμφιβολία για τη στάση που θα τηρήσουμε, να ρωτάμε τη συνείδησή μας και να υπολογίζουμε πάντα και τη θέση του άλλου.
Η διαφορά Θεολογίας και Ποιμαντικής είναι ότι η μεν Θεολογία ασχολείται με το πώς θα πρέπει να είναι η πραγματικότητα, η δε Ποιμαντική με το τι μπορούμε να κάνουμε.
Η προσπάθεια του Ιώβ δεν ήταν τόσο το να αντέξει τις αρρώστιες, την καταστροφή της οικογένειάς του και την απώλεια της περιουσίας του, όσο το να μην εξουθενωθεί από τα σχόλια και τη "συμπαράσταση" των φίλων του, που θεωρούσαν ως δικαίωμά τους να σχολιάζουν τη ζωή του Ιώβ μέσα από το δικό τους μίζερο σύστημα αξιολόγησης.
Να είμαστε ευαίσθητοι, όχι υπερευαίσθητοι.
Υπάρχουν δύο ειδών άνθρωποι: αυτοί που έχουν τη δύναμη για αγάπη και εκείνοι που έχουν την αγάπη για τη δύναμη.
Το να σταματάμε τον πόνο χωρίς να σκεφτόμαστε το μήνυμά του είναι σαν να αποσυνδέουμε τον συναγερμό της πυρκαγιάς, για να αποφύγουμε τα δυσάρεστα νέα. Ο πόνος δεν είναι εχθρικός εισβολέας, αλλά πιστός αγγελιοφόρος που αποστέλλεται από το σώμα μου, για να με ειδοποιήσει για κάποιον κίνδυνο.
Η μεγαλύτερη ανακάλυψη της γενιάς μου είναι ότι οι άνθρωποι με το να αλλάξουν την εσωτερική στάση του νου τους μπορούν να μεταβάλλουν τις εξωτερικές πτυχές της ζωής τους. (Ουίλιαμ Τζαίημς)
Ο άνθρωπος που δεν αγαπά δεν ζει. (Αβάς Ησύχιος)
Αγάπη είναι ο Θεός. Και όποιος προσπαθεί να δώσει ορισμό του Θεού μοιάζει με τυφλό που μετρά στην άβυσσο τους κόκκους της άμμου.
Να μαθαίνουμε να αγαπούμε κι όχι να ζητούμε να μας αγαπούν. (Όσιος Πορφύριος)
Το μυαλό είναι σαν το αλεξίπτωτο: λειτουργεί μόνο όταν είναι ανοιχτό.
Η αγάπη μας να είναι σαν την αγάπη του Θεού, που μοιάζει με τον ήλιο και απευθύνεται αδιακρίτως σε όλα τα πλάσματά Του. (Όσιος Παΐσιος)
Κάθε φροντίδα και κάθε άσκηση που στοιχίζει κόπους πολλούς, εφόσον δεν φτάνει στην αγάπη, είναι μάταιη και σε τίποτα χρήσιμο δεν καταλήγει. (Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
Η αγάπη υπάρχει μόνο μέσα στην ελευθερία των προσώπων. Όπου δεν υπάρχει ελευθερία, δεν υπάρχει αγάπη.
Ποτέ μην ψάξεις κάτι τέλειο, για να αγαπήσεις, γιατί κινδυνεύεις να πεθάνεις χωρίς αγάπη. Αγάπησε κάτι που δεν είναι τέλειο και κάνε το τέλειο με την αγάπη σου.
Η αγάπη δεν είναι μια απλή συναισθηματική κατάσταση. Είναι μια επιστήμη που απαιτεί ειδίκευση. Είναι οδός και τρόπος ζωής.
Η αγάπη είναι μια θετική κατάσταση. Είναι ελευθερία από την ιδιοτέλεια, τη νοοτροπία του κόσμου και τη γνώμη του. Αυτός που έχει αυτή την ελευθερία αγαπά χωρίς προϋποθέσεις, δρα χωρίς να περιμένει ανταπόδοση, ευεργετεί χωρίς να θέλει να φαίνεται, μισεί τις φαρισαϊκές επιδείξεις της αρετής. Έχει αφομοιώσει το πνεύμα της ταπείνωσης του Χριστού.
Η αγάπη είναι το μόνο πράγμα που, όσο περισσότερο απλόχερα το σκορπάς, τόσο πολλαπλασιάζεται.
Η αγάπη είναι πάντα σταυρωμένη.
Η αγάπη επιβάλλει παραίτηση ακόμα και από τα δικαιώματά μας, στην περίπτωση που η χρήση τους μπορεί να γίνει αιτία σκανδαλισμού και πτώσης για τους άλλους.
Αυτός που αγαπάει δεν περιμένει ανταπόδοση.
Η αγάπη είναι κένωση (ταπείνωση), αυτοπαραίτηση από τις δυνάμεις του "εγώ", υπέρβαση του εαυτού μας. Είναι η τέχνη του να δίνεις κι όχι να παίρνεις. (Ισαάκ ο Σύρος)
Αγάπη σημαίνει να κερδίζεις τη ζωή, δίνοντάς τη για τους άλλους. Να πέφτεις άπειρες φορές στη φωτιά για τους ανθρώπους κι όμως να μη χορταίνεις από αυτή σου την προσφορά. (Ισαάκ ο Σύρος)
Και το πιο άγριο ζώο, αν το πλησιάσεις με πραγματική αγάπη, δεν θα σε πειράξει. (Όσιος Παΐσιος)
Η αγάπη γεννά την κατανόηση.
Η αληθινή αγάπη χαρακτηρίζεται από φιλότιμο και αρχοντιά.
Όπου υπάρχει υπερηφάνεια, δεν υπάρχει αγάπη.
Καλύτερα να αγαπάς παρά να σε αγαπούν.
Όσο περισσότερο σηκώνει κανείς τα βάρη των άλλων, τόσο περισσότερο αυξάνει η δύναμή του.
Όλες οι αρετές είναι όψεις της μιας και μεγάλης αρετής: της αρετής της αγάπης.
Η αληθινή αγάπη είναι να τα δίνεις όλα και να μη ζητάς τίποτα.
Όταν κάποιος αγαπά, πάσχει. Η αγάπη έχει πάντα αυτό το τίμημα.
Να είμαστε ευγνώμονες όχι τόσο σε εκείνους που μας αγαπούν, όσο σε εκείνους που μας εμπνέουν την αγάπη.
Η αγάπη χρειάζεται ανδρεία.
Όπου δεν συναντάς την αγάπη, βάλε εσύ την αγάπη και θα τη συναντήσεις.
Οι μόνοι που, όταν χάνουν, νικούν είναι αυτοί που ξέρουν να αγαπούν.
Όποιος φοβάται κάποιον δεν μπορεί να τον αγαπά πραγματικά. (Αριστοτέλης)
Η αγάπη διώχνει τον φόβο.
Είτε μακριά είμαστε είτε κοντά, χωρίς την αγάπη υπάρχει μόνο ο φόβος. Κόλαση είναι να μην ξέρεις να αγαπάς. (Ντοστογιέφσκι)
Μόνο η αγάπη μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους με ό,τι βαθύτερο υπάρχει μέσα τους.
Η αγάπη μαραίνεται κάτω από τον εξαναγκασμό.
Μαθαίνεις να αγαπάς μόνο αγαπώντας.
Έργο της αγάπης είναι η ευεργεσία που προκαλείται από αγαθή προαίρεση, η μακροθυμία και η υπομονή προς τον πλησίον, καθώς και η χρήση των πραγμάτων με ορθό τρόπο. (Μάξιμος ο Ομολογητής)
Η αγάπη μοιάζει με τη φλόγα ενός κεριού. Όσα κεράκια κι αν ανάψεις με αυτήν, η αρχική φλόγα παραμένει ακέραιη και κάθε νέο κεράκι έχει τόση φλόγα όση και τα άλλα. (Μάξιμος ο Ομολογητής)
Η αγάπη είναι ο σίγουρος οδηγός προς το υψηλότερο επίπεδο συνειδητότητας που είναι ικανός να φτάσει ο άνθρωπος.
Σε ένα πρόσωπο πριν και μετά την αγάπη διαπιστώνουμε την ίδια διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε μια λάμπα σβηστή και σε μια λάμπα αναμμένη. Η λάμπα υπήρχε και όταν ήταν σβηστή, τώρα όμως που είναι αναμμένη απλώνει παντού το φως της και αυτή είναι η λειτουργία της.
Η αγάπη είναι ιδιότητα θεϊκή. (Όσιος Παΐσιος)
Αυτός που έχει αληθινή αγάπη δεν ανέχεται να ακούει υπονοούμενα ή φανερές κατηγορίες για τον πλησίον. (Όσιος Θαλασσινός)
Τέλεια αγάπη έχει εκείνος που αγαπάει όλους τους ανθρώπους το ίδιο. (Άγιος Αυγουστίνος)
Όποιος απέκτησε την αγάπη τον ίδιο τον Θεό απέκτησε. (Ισαάκ ο Σύρος) Αγάπα και κάνε ό,τι θέλεις. (Άγιος Αυγουστίνος)
Η αγάπη και ο θάνατος εξισώνουν όλες τις τάξεις.
Η αγάπη σβήνει τον θυμό, όπως το νερό τη φωτιά. Η αγάπη οικοδομεί τον πλησίον. (Απόστολος Παύλος)
Ο Θεός είναι αγάπη. Όποιος ζει μέσα στην αγάπη ζει μέσα στον Θεό και ο Θεός ζει μέσα σε αυτόν. (Απόστολος Παύλος)
Σήμερα οι άνθρωποι ζητούν να τους αγαπήσουν και γι’ αυτό αποτυγχάνουν. Το σωστό είναι να ενδιαφέρεσαι όχι αν σε αγαπούν, αλλά αν εσύ αγαπάς τον Χριστό και τους ανθρώπους, γιατί μόνο έτσι γεμίζει η ψυχή. (Όσιος Πορφύριος)
Το αντίθετο της αγάπης δεν είναι το μίσος, αλλά η αδιαφορία. Η αγάπη αναζητεί πάντα έναν τρόπο. Η αδιαφορία βρίσκει πάντα μια δικαιολογία.
Η αγάπη είναι μια τέχνη και μάλιστα η μεγαλύτερη από όλες τις καλές τέχνες.
Αγάπη θα πει να βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου.
Μη φοβάσαι ότι η ζωή σου θα τελειώσει. Να φοβάσαι μήπως δεν άρχισε ποτέ.
Πλούσιος είναι αυτός που αγαπά.
Αγαπάμε αληθινά όταν: -- Κάποιοι μάς βλάπτουν και εμείς επιθυμούμε και ευχόμαστε το καλό τους. -- Φροντίζουμε να είμαστε χρήσιμοι σε όλους ανεξαιρέτως. -- Δεν υπερηφανευόμαστε για τα δικά μας χαρίσματα και δεν υποτιμούμε τους μη χαρισματικούς κατά την κρίση μας. -- Σκεπάζουμε τις αδυναμίες των άλλων και δεν τις κουτσομπολεύουμε. -- Προτιμούμε να αδικούμαστε παρά να αδικούμε. -- Λυπούμαστε για την αδικία και χαιρόμαστε για την αλήθεια.
Μόνο αυτοί που αγαπάμε μπορούν να μας προξενήσουν πραγματική λύπη.
Το τίμημα της αγάπης είναι ο ψυχικός πόνος. Όσο μεγαλύτερη είναι η αγάπη, τόσο μεγαλύτερος γίνεται ο ψυχικός πόνος. Τον πόνο αυτόν τον υπομένουμε, όταν τον συνδέουμε με την ελπίδα στον Θεό.
Η αγάπη ανήκει αποκλειστικά στον Θεό και σε εκείνους που έχουν ανακαινισθεί μέσα τους σύμφωνα με το κατ’ εικόνα και το καθ’ ομοίωσιν του Θεού. (Όσιος Κασσιανός)
Άλλο η περιποίηση κι άλλο η αγάπη. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Η τέλεια αγάπη φέρει μέσα της τον σεβασμό στην προσωπικότητα του άλλου, όποιο κι αν είναι το ποιόν της, καθώς και την προστασία της από τη φθορά και την καταστροφή που επιφέρει η οικειότητα. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Η αγάπη εμπεριέχει τον σεβασμό και ο σεβασμός εμπεριέχει την αγάπη.
Είναι ευκολότερο να θυσιάζεσαι γι’ αυτούς που αγαπάς παρά να ζεις μαζί τους. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Αγάπη σημαίνει να σέβεσαι την ελευθερία του άλλου. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Αν έχεις αγάπη για όλο τον κόσμο, όλος ο κόσμος είναι όμορφος. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Όταν αγαπήσουμε με όλη μας την καρδιά, οι πάντες και τα πάντα συνεργούν επ’ αγαθόν.
Η αληθινή αγάπη είναι πάντα πάνω στον σταυρό, αλλά συγχρόνως χαίρεται μέσα στο φως της ανάστασης. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Η αγάπη και η ταπείνωση είναι συνώνυμα. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Η αγάπη αλλοιώνει θετικά τη φύση των πραγμάτων.
Ο κόσμος είναι φτωχός σε αγάπη. Όλοι ψάχνουν την αγάπη, αλλά όταν αυτή πλησιάσει δεν την αναγνωρίζουν, γιατί ποτέ τους δεν την αισθάνθηκαν. Μόνο η αγάπη συναντιέται με την αιωνιότητα, στην οποία και ανήκει. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Όποιος από αγάπη κουράζεται για τον πλησίον του παραμένει ξεκούραστος. Αντίθετα, εκείνος που αγαπάει μόνο τον εαυτό του και τεμπελιάζει, κουράζεται και που κάθεται.
Ο Θεός είναι ελεύθερος και η αγάπη κατοικεί μέσα στην ελευθερία.
Όποιος είναι πλούσιος σε αληθινή αγάπη είναι φτωχός σε λόγια.
Όπου επικρατεί η υποψία, η αμφιβολία και ο φόβος, εκεί φεύγει η αγάπη.
Η αγάπη είναι η πιο σύντομη οδός για τη Βασιλεία των Ουρανών. Εκμηδενίζει την απόσταση μεταξύ του Θεού και του ανθρώπου.
Όταν χάσεις την αγάπη, χάνεις και τη συνείδησή σου για την αλήθεια. Διότι η αγάπη και η αλήθεια είναι αχώριστες.
Κάθε δώρο που δίνεται, όσο μικρό κι αν φαίνεται, είναι μεγάλο, αν δίνεται με αγάπη. Συνεπώς, περισσότερη αξία δεν έχει αυτό που προσφέρεται, αλλά ο τρόπος με τον οποίο προσφέρεται.
Να παίρνουμε μέσα μας τον πόνο των άλλων, όπως ο Κύριος πήρε πάνω στον Σταυρό τον πόνο των ανθρώπων χάριν των ανθρώπων.
Η αγάπη σώζει και θα σώσει τον κόσμο.
Μόνο διαμέσου του Θεού είναι δυνατόν να αγαπά κανείς ακόμη και το πιο άσχημο κτίσμα του Θεού. Γι’ αυτό και έρχεται πρώτη η εντολή: "Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου".
Το να λέμε "έκανα αυτή τη θυσία και πήγε χαμένη" είναι φαρισαϊσμός.
Λίγα λόγια, πολλή αγάπη. Η δύναμη του σκότους περιμένει ευκαιρία. Ας μη μιλούμε, για να μη μετανιώνουμε. (Γερόντισσα Γαβριηλία)
Αληθινά ελεύθερος είναι όποιος αγαπά αληθινά, με ανιδιοτέλεια και θυσιαστικότητα.
Εκείνος που δεν περιφρονεί τη δόξα και την ατιμία, τον πλούτο και τη φτώχεια, τις απολαύσεις της ζωής και τις λύπες, δεν απέκτησε ακόμη την τέλεια αγάπη. Διότι η τέλεια αγάπη όχι μόνο περιφρονεί όλα αυτά, αλλά περιφρονεί και την ίδια την πρόσκαιρη ζωή και τον θάνατο. (Μάξιμος ο Ομολογητής)
Ο άνθρωπος που δεν έχει αγάπη είναι ανώνυμος.
Αγάπη=αλήθεια=ελευθερία=υπομονή=προσευχή. Λέξεις με διαφορετική ρίζα, όμως όταν λείψει μία από αυτές δεν μπορούν να υπάρξουν οι άλλες.
Όταν η αγάπη δεν αντέχει μπροστά στον θάνατο, είναι ψεύτικη ή τουλάχιστον ατελής. Μόνο όταν η αγάπη είναι ισχυρότερη από τον θάνατο, είναι τέλεια και αληθινή. Αυτή άλλωστε είναι η χριστιανική αγάπη.
Η αγάπη είναι σαν την οροφή του σπιτιού. Αν θέσεις τα θεμέλια ενός σπιτιού στερεώνοντας πάνω σε αυτά τους τοίχους και δεν προσθέσεις την οροφή, τα πάντα είναι άσκοπα.
Η αγάπη δεν περιορίζεται ούτε από τον χρόνο ούτε από τον χώρο, αλλά διατηρείται στην αιώνια παρουσία του Θεού.
Η αληθινή αγάπη αποκαθιστά την ενότητα της ανθρώπινης φύσης.
Στον μέλλοντα αιώνα η αγάπη θα μένει ατέλευτη, χαρίζοντας στον πιστό αιώνια δόξα και μακαριότητα.
Η αγάπη έχει προσωπικό χαρακτήρα και δεν συσχετίζεται με αφηρημένες έννοιες. Γι’ αυτό η βίωσή της είναι πραγματική μόνο στον χώρο όπου μπορεί να ασκηθεί, στην κοινωνία δηλαδή των προσώπων.
Αν δεν ταπεινωθούμε, δεν μπορούμε να αγαπήσουμε. Όσο πιο υπερήφανοι είμαστε, τόσο μικρότερο χώρο καταλαμβάνει στην καρδιά μας η αγάπη.
Το φιλότιμο είναι λαμπικαρισμένη αγάπη ταπεινού ανθρώπου, ευλαβικό απόσταγμα της καλοσύνης. (Όσιος Παΐσιος)
Η υπέρβαση της ατομικότητας πραγματοποιείται με την αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον. Η αγάπη ξεπερνά τα όρια του ατόμου. Το άτομο μεταβάλλεται σε πρόσωπο, που έρχεται να συναντήσει με σεβασμό το άλλο ανθρώπινο πρόσωπο.
Η αγάπη είναι μια πράξη που δεν πειθαρχεί στους κανόνες της αριθμητικής. Διαιρούμενη πολλαπλασιάζεται. Όσο τη μοιράζεις, τόσο και πληθαίνει. Όσο σπάταλα την προσφέρεις, τόσο πλουσιοπάροχα επανέρχεται.
Η αγάπη είναι τριών ειδών: α) η σαρκική αγάπη, η οποία είναι γεμάτη πνευματικά μικρόβια, β) η κοσμική αγάπη, η οποία είναι φαινομενική, τυπική, υποκριτική, δίχως βάθος και γ) η πνευματική αγάπη, η οποία είναι η αληθινή, η αγνή, η ακριβή αγάπη. Αυτή η αγάπη είναι αθάνατη. Μένει "εις αιώνας αιώνων". (Όσιος Παΐσιος)
Η αγάπη είναι παράδεισος. Το μίσος είναι κόλαση.
Συνείδηση είναι το μάτι του Θεού μέσα στην ψυχή μας.
Η αγάπη σκεπάζει πολλά ελαττώματα. Αντίθετα, η έχθρα υποψιάζεται και τα ανύπαρκτα ακόμη.
Αγαπώντας τον πλησίον, αγαπούμε τον Θεό.